TARİHİNE BİR BAKIŞ
Bulancak tarihi üzerine yaptığımız araştırmalarda, Osmanlı imparatorluğu döneminde tutulan kayıtlar ,özellikle 1455-1613 yılları arası döneme ayrıntılı ışık tutmaktadır. Bulancak için büyük bir şans olarak nitelendirebileceğimiz bu kayıtlar sayesinde belgesel boyutlarda geçmişimize ait gerçek tespitlerde bulunabiliyoruz.
Bulancak tarihinde yapacağımız gezintilerin temel kaynakları olarak bu kayıtlara sık sık başvuracağız. Bu yazımızda TALİPLİ köyünün geçmişine giderek, köy kurucularının da isim listesini sunacağız.
1455-1613 yılları arasında tutulan tahrir defterlerinde Bulancak KEBSİL adıyla anılmakta ve CANİK-İ BAYRAM (Ordu) kazasına bağlı bir nahiyeydi.1455 yılında tutulan kayıtlarda Kebsil; Çakıroğlu Pir Kadem Kethüda,Şemseddin Kethüda ve Mustafa Kethüda bölüklerinden oluşmaktaydı. Talipli köyü bu bölüklerden Şemsettin kethüda bölüğüne bağlı 74 haneli bir köydü.Talipli köyü aynı zamanda Şemsettin Kethüda bölüğünün merkeziydi. Kayıtlara göre İncüvez, Ali hocalı ve Küçüklü köyleri de Talipli ye bağlıydı. Talipli köyünün bağlı olduğu bölük e adını veren kişi Şemsettin Kethüda dır. (Kethüda KAHYA demektir.)
Kayıtlarda TALİPLÜ olarak kaydedilen Talipli köyü, 1485 de 49 hane, 1520 de 133 hane, 1547 de 211 hane ve 1613 de de 297 hanedir. Ve tüm bu dönemlerde tamamı müslüman Türk olarak kayıt edilmiştir. Aşağıda dökümünü vereceğimiz Talipli köyünün kurucularının isim listesi 1455 yılında tutulan kayıtlardır. 1455 yılında tutulan kayıtlarda aile reisleri ve babalarının adları birlikte verilmiştir. Burada aile reislerinin babaları Talipli köyüne gelerek yerleşen ve köyü kuran kuruculardır. Bu sonuca ulaşma nedenimiz, Ordu ve Giresun yörelerinin 1395-96 yıllarında Türkler tarafından fethedilmesidir. Fetihle 1455 yılında tutulan kayıtlar arasında ki süre ise 60 yıldır. Buradan hareketle kayıtlardaki aile reislerinin ikinci kuşak, babalarının da köyün kurucuları olduğunu söyleyebiliriz
Burada önemli olan bu kadar açık bir şekilde geçmişimize ulaşabilmemiz ve ecdadımızın isimleriyle birlikte kim olduklarını detaylı bir şekilde görebilmemizdir. Talipli köyü kayıtlarında, Samugüney köyünde ki Şeyh Hüseyin in ve Osman Şıh ta ki Osman Şeyh in isimlerine ulaşmamız , Osman Şıh' ın, Şeyh Hüseyin' in oğlu olduğunu şüpheye yer bırakmaksızın tespit etmemize de vesile olmuştur. Bugüne kadar sadece isimlerini bildiğimiz, bu evliya şahsiyetlerin ne zaman yaşadıklarını da detaylarıyla öğrenmiş bulunuyoruz.
Bulancak ismi 453 yıl önce de kullanılıyordu.Talipli köyüyle ilgili ilginç bir kayda da 1547 yılında tutulan kayıtlarda rastlıyoruz. Şöyle ki: Talipli köyünde de iki tane müderris hasbi olarak eğitimle meşgul oluyorlardı. Birisi aynı zamanda Bulanucak camiinin hatibi idi(...Mevlana zünnun el-müderris el-hasbi ve Mevlana Pir Hasan veled-i Fethullah el-müderris el-hasbi ve hatip-i camii Bulanucak, baberat-ı sûltani avârız-i divani ve tekalif-i örfiyeden muaf...Tahrir defteri 255/1547). Burada Talipli köyü için ulaştığımız tüm bu bilgiler Bulancak ın diğer köyleri için de mevcuttur. Zaman ve koşullar uygun olduğu sürece diğer köylerimiz için de böyle çalışmalarımız olacaktır.
Şimdi tüm bu genel ve özel açıklamalardan sonra Talipli köyünün kurucularının listesini açıklamaya geçebiliriz. 1455 de 74 haneden oluşan Talipli köyünün aile reislerinin ve babalarının adları aşağıdaki gibiydi. Burada tekrar belirtmekte fayda görüyorum. Aile reislerinin babaları Türklerin yöreyi fethiyle gelerek Talipli köyünü kuran ilk atalarımızdı.
Talipli Köyü (Karye-i Taliplü)
İbrahim Ağa nın tımarı olan bu köydeki aile reislerinin kendi ve babalarının adları şöyleydi:
1-Nam İsmail in oğlu Melikşah ın oğlu Yusuf Kethüda
2-Melikşah oğlu Süleyman
3-Mahmut Süleyman Küçük
4-Süleyman oğlu Halil Fakih
5-Kutluşah oğlu Ali
6-Kayan oğlu Velid
7-Kayan oğlu Hoşkadem
8-Saru oğlu Mehmed
9-Seydi oğlu Hamza
10-İskender oğlu İbrahim
11-Ali oğlu Hasan
12-Muhsin oğlu Musa
13-Bir önce adı geçen Musa nın kardeşi Mustafa
14-Süli oğlu Kutlu Anük
15-Hırâmi oğlu Ahmed
16-Kutlu Anük oğlu Seydi Ahmed
17-Delübaz oğlu Ahmed Sipah
18-Davut oğlu Osman
19-Nebi Şenkutlu
20-Bir önce adı geçen Nebi nin kardeşi Mustafa
21-Selmen oğlu Bayezit
22-Şeyh İbrahim oğlu Şeyh Nebi
23-Yegan oğlu Musatafa
24-Beşir oğlu İbrahim
25-Adil oğlu Turali
26-Hirami oğlu Hüseyin
27-Beşir oğlu Murad
28-Bahsayiş oğlu Hasan
29-Çakır oğlu Ertogan
30-Bir önceki adı geçen Ertogan ın kardeşi Nurtogan
31-Bayram Haddad oğlu Gavs
32-Hoşkadem oğlu Ömer
33-Timurtaş oğlu Hamza
34-Hızır oğlu İsrail
35-Seydi Ali nin kardeşi İbrahim
36-Bayezit oğlu Hüseyin
37-Yunus oğlu Gavs
38-Halil
39-Melikşah oğlu İbrahim
40-Sevli oğlu Yenice
41-Yaraş oğlu Süleyman
42-Hacı Bayram oğlu Mustafa Fakih
43-Hasan Eğlence
44-Melikşah oğlu Davut
45-Muhsin oğlu Aygut Fakih
46-Yaramış oğlu İsmail
47-Seydi Ali
48-Bayezid oğlu Hasan
49-Hasan Yenice
50-Şeyh Halil oğlu Seydi Ahmed
51-Ahmed oğlu İbrahim
52-Muhsin oğlu Hüseyin
53-Aruk oğlu Ahmed
54-Bayezid oğlu Süleyman
55-Şeyh Halil oğlu Mehmed
56-Yenice oğlu Hüseyin
57-Kutlu Enük oğlu Seydi Ali
58-Bahsayiş oğlu Hüseyin
59-Tanrıvermiş hizmetkar-ı süvari oğlu Hamza
60-Hoşkadem oğlu Hasan
61-Mehmed oğlu İsmail
62-Moğoltay oğlu Pir Ali
63-Hasan oğlu Seydi Ahmed
64-Ahi oğlu Seydi
65-Süli oğlu Ali
66-Sevinç oğlu Ali
67-Mevlana Pir Hasan Hatip-i camii
El-Muafiye: Yurtlarına Muaflardır.4 neferdirler.(Vergiden muaf tutulmuşlar)
68-İmranşah oğlu Hoca Ali Fakih
69-İbrahim oğlu Şeyh Hüseyin
70-Hüseyin oğlu Seydi Ahmed
71-ŞEYH HÜSEYİN oğlu OSMAN(*)
Hass-ı Küreciyan-ı Musa Bey Subaşı.3 neferdirler.
72-Melikşah oğlu Yunus
73-Kutluşah oğlu İlbey urbey oğlu Murad
(*)Şeyh Hüseyin in Türbe haline getirilen mezarı Samugüney köyündedir. Osman Şeyhin mezarıda Talipli köyünün Osmanşıh mahallesindeki köy mezarlığındadır. Buranında hayırsever vatandaşlar tarafından türbe haline getirilmiştir.
Araştırmacı Gazeteci Yazar
Zafer ÇAMALTI
